Zygmunt Bauman (1925-2017)

Zygmunt Bauman

(1925-2017) Polonya’da doğan Bauman sırasıyla faşizmi, sosyalizmi ve kapitalizmi eleştirel bir mesafeyi koruyarak yaşamış ve hiçbir zaman bağımsız entelektüel kişiliğinden taviz vermemiştir. 1968’de Polonya’dan sınır dışı edilmesinin ardından İsrail’e, oradan da Leeds Üniversitesi Sosyoloji Kürsüsü’nün başına geçmek üzere Britanya’ya gitmiştir. Bu görevini 1971-1990 arası başarıyla sürdüren Bauman, ilk yıllardan itibaren hemen her konuda sosyolojik bakışın çerçevesini genişleten eserler vermiştir. Bauman genellemeleri seven bir yazardır; ama yöntembilim ve kavram tartışmaları yerine doğrudan toplumla ilgilenir. Eserleri bir sorun ve teşhis etrafında döner. Bu anlamda Britanya geleneğinden kopar. Göçmenliği, öncelleri K. Mannheim, A. Löwe, N. Elias gibi ona da, ampirik ve pragmatik bir geleneğin şekillendirdiği ada kültürüne dışarıdan bakma imkânı vermiştir. Ayrıca onlar gibi, hakikat ve ahlâkı sosyolojiye taşır. Bauman kültür ve iktidarın çözümlemesine özel önem vermiş ve bu çerçevede toplum, ideolojiler, milli kimlikler, devlet, ahlâki seçim, modernizm ve postmodernizm konularını ele alarak sosyolojiye yeni bir soluk getirmiştir. Yayımlanan kitaplarından bazıları şunlardır: Between Class and Élite: The Evolution of the British Labour Movement (1972); Towards a Critical Sociology: An Essay on Commonsense and Emancipation (1976); Socialism: The Active Utopia (1976); Memories of Class: The Pre-History and After-Life of Class (1982); Legislators and Interpreters (1987) [Yasa Koyucular ile Yorumcular, Çev. K. Atakay, Metis Yay., 1996]; Freedom (1988) [Özgürlük, Çev. Kübra Eren, Ayrıntı Yay., 2016]; Modernity and the Holocaust (1989) [Modernlik ve Holocaust, Çev. Süha Sertabiboğlu, Sarmal Yay., 1997]; Modernity and Ambivalance (1991) [Modernlik ve Müphemlik, Çev. İsmail Türkmen, Ayrıntı Yay., 2003]; Mortality, Immortality and Other Life Strategies (1992) [Ölümlülük, Ölümsüzlük ve Diğer Hayat Stratejileri, Çev. Nurgül Demirdöven, Ayrıntı Yay., 2000]; Life in Fragments-Essays in Postmodern Morality (1995) [Parçalanmış Hayat-Postmodern Ahlâk Denemeleri, Çev. İsmail Türkmen, Ayrıntı Yay., 2001]; Postmodernity and its Discontents (1997) [Postmodernlik ve Hoşnutsuzlukları, Çev. İsmail Türkmen, Ayrıntı Yay., 2000]; Globalization: The Human Consequences (1998) [Küreselleşme, Çev. Abdullah Yılmaz, Ayrıntı Yay., 1999] ve The Individualized Society (2001) [Bireyselleşmiş Toplum, Çev. Yavuz Alogan, Ayrıntı Yay., 2005]. Ayrıca çok sayıda makale ve kitap eleştirisi yazmış olan Z. Bauman Modernity and the Holocaust kitabıyla Amalfi Avrupa Sosyoloji ve Sosyal Bilimler Ödülü’nü almıştır.